مصاحبه مدیرعامل شرکت رام پلاست شرق درباره مشکلات تهیه مواد اولیه ، با روزنامه خراسان
مورخ 1396/07/24
صنایع تولید کننده لوله‌های پلاستیکی، پلیمر و پایپ، از صنایع پایین دستی حوزه پتروشیمی و تامین کننده ابزار و لوازم مورد نیاز صنایع دیگری چون کشاورزی و انتقال انرژی است. خراسان رضوی نیز یکی از استان‌های صنعتی کشور و دارای واحدهای متعدد و فعالی در این بخش است. بااین حال چندی است برخی از این واحدهای تولیدی به دلیل تامین نشدن مواد اولیه، به حالت نیمه تعطیل درآمده یا زیر ظرفیت اسمی فعالیت می‌کنند.
اردلان منصوریان، مدیرعامل یکی از واحدهای نمونه تولید لوله‌های پلیمری و پایپ در استان و کشور است. او که همان ابتدا تاکید می‌کند این عنوان، هیچ امتیاز و فایده ای تا کنون برای وی و واحد تولیدی اش نداشته است، با توضیح این که مواد اولیه این شرکت‌ها از داخل و خارج تامین می‌شود، اظهار می‌کند :مواد اولیه داخلی، تولید پتروشیمی‌های کشور است که از طریق بورس خریداری و برای ساخت لوله‌های آب رسان استفاده می‌شود و هیچ وارداتی در این خصوص وجود ندارد. اما موادی که در ساخت لوله‌های انتقال گاز استفاده می شود، از خارج کشور وارد می‌شود.وی با تاکید بر این که علاقه پتروشیمی‌ها به صادرات مواد اولیه تولیدی است، با نقدی بر روند قیمت گذاری مواد اولیه می‌افزاید: قیمت گذاری‌ها را خود پتروشیمی‌ها انجام می‌دهند و هیچ نظارتی توسط هیچ نهادی اعم از وزارتخانه و شورای رقابت و... بر این قیمت گذاری‌ها اعمال نمی‌شود و همین می‌شود که در عرض این مدت که هیچ موادی هم عرضه نشده است، قیمت مواد مورد نیاز کارخانه‌های تولیدی از کیلویی 3950 تومان به بیش از 4900 تومان رسیده حال آن که این قیمت‌ها ، قیمت‌های پایه است و وقتی کالا در بورس عرضه می‌شود تا 10 درصد هم به دلیل رقابت ، افزایش قیمت خواهد داشت و به بیش از 5500 تومان در هر کیلو می‌رسد.
این فعال حوزه تولید لوله‌های پلیمری با بیان این که مشکلات این شرکت‌ها تنها به تامین مواد خود از بازار داخل محدود نمی‌شود، در خصوص ثبت سفارش مواد وارداتی نیز گفت: چند روزی است برای ثبت سفارش اقدام میکنیم ولی توفیقی حاصل نمی‌شود چرا که سایت وزارت صنایع، پاسخ گوی ثبت سفارش نیست. چرا باید برای کاری که با چند کلیک ظرف حداکثر چند دقیقه انجام خواهد شد، این همه مدت معطل بمانیم؟
انحصار پتروشیمی‌ها و نبود نظارت بر آن‌ها
وی این موضوعات را مشکل تمامی شرکت‌های این حوزه می‌داند و می‌افزاید: ما با شرکت‌های مصرف کننده محصولاتمان براساس وعده توافقی عرضه شش تا هفت هزار تن مواد اولیه در بورس طی یک هفته، از طریق پتروشیمی‌ها قرار داد می‌بندیم این در حالی است که به دلیل انحصار عرضه این مواد، گاهی واحدهای پتروشیمی در حرکتی هماهنگ محصولی عرضه نمی‌کنند و هم اکنون بیش از پنج هفته است هیچ موادی در بورس عرضه نکرده‌اند در حالی که طی همین مدت، سه بار قیمت مواد را افزایش داده اند. منصوریان با بیان این که واحدهای تولیدی لوله و محصولات پلیمری به دلیل این رفتار واحدهای پتروشیمی، نمی‌توانند سفارش‌های خود را در زمان مقرر تحویل دهند، می‌گوید:از طرف دیگر به دلیل این که قراردادهای فروش ما بر اساس قیمت قبلی مواد اولیه منعقد شده، این افزایش قیمت‌ها آن هم در بازه‌ای کوتاه و در چند مرحله، به زیان تولید کنندگان است. وی با بیان این که در سال 93 بیش از هشت میلیون دلار صادرات داشته است، بروز مشکلات متعدد را باعث قطع کامل صادرات خود می داند و می‌افزاید:دیگر نمی توانم بازارهایی را که با زحمت از آن خود کرده بودم به دست بیاورم، حالا کشوری مثل ترکیه بازار من را در ترکمنستان گرفته است.
تولید کمتر از 60درصد ظرفیت، چیزی جز ضرر نیست
منصوریان می‌افزاید: کارخانه‌های این حوزه با ظرفیتی معادل 25 تا 30 درصد توان خود مشغول فعالیت هستند. در کشور حدود 600 واحد تولیدی در این حوزه وجود دارد که همگی آن‌ها دچار مشکل هستند چرا که تنها شش پتروشیمی در داخل کشور مواد اولیه لوله‌های پایپ را تولید می‌کنند و برای آن‌ها هم اصلا حیات صنایع پایین دستی مهم نیست حال آن که تولید کمتر از 60درصد ظرفیت، چیزی جز ضرر نیست.
پاسخ ما را نمی‌دهند
در ادامه برای اطلاع از اقدامات انجام شده انجمن لوله و پلی اتیلن استان، با محمدعلی بادیه نشین، رئیس هیئت مدیره این انجمن گفت و گو می‌کنم. وی می‌گوید : تا کنون چند بار موضوع را از واحدهای پتروشیمی کشور پیگیری کردیم ولی متاسفانه پاسخ مشخصی به ما نمی‌دهند، اصلا مدیران عامل واحدهای پتروشیمی تماس‌های ما را پاسخ نمی‌دهند، کارمندان آن‌ها هم جواب مشخصی برای ما ندارند. وی تاکید می‌کند: عرضه نشدن مواد اولیه به معنای توقف تولید در پتروشیمی‌ها نیست بلکه تولیدشان همچنان ادامه دارد ولی مواد را در انبارهای خود نگه می‌دارند تا بتوانند گران تر بفروشند.
بادیه نشین با بیان این که پیگیری از وزارتخانه‌های نفت، صنعت، معدن و تجارت و استانداری تا کنون نتیجه بخش نبوده است، می افزاید :جالب این که وزارتخانه‌ها هم ما را به پتروشیمی‌ها حواله می‌دهند.
وی درباره میزان صادرات محصولات تولید داخل نیز می‌گوید :به دلیل مشکلاتی از این دست و نیز مشکلاتی که در نقل و انتقال ارز وجوددارد، تقریبا صادرات ما به صفر رسیده و این در حالی است که کشورهای همسایه و آسیای میانه متقاضی محصولات ایرانی هستند و توان بالقوه تولید نیز در واحدهای داخلی وجود دارد.
پتروشیمی‌ها در قیمت‌گذاری نقشی ندارند
با وجود این اظهارات، مرضیه طهماسبی، رئیس تنظیم بازار دفتر توسعه صنایع پایین دستی شرکت ملی صنایع پتروشیمی در گفت و گو با خراسان رضوی می‌گوید :از اوایل شهریور امسال، تمامی فازهای پارس جنوبی وارد تعمیرات اساسی شد البته این دوره مربوط به امسال نیست و متاسفانه به دلیل ناهماهنگی در شرکت ملی نفت، هر سال چنین وضعی پیش می آید که واحدهای پتروشیمی را با کمبود خوراک مواجه می‌کند. به تبع آن، پتروشیمی‌ها نیز امکان تامین مواد اولیه واحدهای تولید لوله را ندارند به طوری که برخی از آن‌ها با کاهش شدید تولید مواجه می‌شوند و برخی دیگر، مانند پتروشیمی‌های امیرکبیر و ایلام، خط تولید اتیلن خود را کاملا تعطیل می‌کنند. البته ما در سایت دفتر توسعه صنایع پایین دستی شرکت ملی صنایع پتروشیمی، وضعیت کاری پتروشیمی‌ها را اعلام میکنیم، حال این که تولیدکنندگان لوله‌های پلی‌اتیلن به سایت ما مراجعه می‌کنند یا خیر ، بی اطلاعم. وی در پاسخ به انتقادات تولیدکنندگان لوله درباره افزایش چندباره قیمت‌ها با وجود عرضه نشدن مواد اولیه نیز می‌گوید: پتروشیمی‌ها در زمینه قیمت گذاری محصولات خود هیچ نقشی ندارند و دفتر توسعه صنایع پایین دستی شرکت ملی صنایع پتروشیمی به عنوان یک نهاد دولتی طبق مصوبات کارگروه تنظیم بازار محصولات پتروشیمی مرکز ملی رقابت، فارغ از این که آن ماده اکنون در بازار عرضه می‌شود یا خیر، آن را بر مبنای 95درصد قیمت محصولات در مجلات جهانی قیمت گذاری می‌کند و بخشی از این افزایش قیمت رخ داده نیز به علت افزایش قیمت دلار است.
وزارت صنعت حتی در جلسات هم شرکت نمی‌کند
طهماسبی درباره گلایه تولیدکنندگان لوله از ارائه مواد اولیه توسط پتروشیمی‌ها در بازار آزاد، با وجود مصوبات مرکز ملی رقابت مبنی بر غیرمجاز بودن این کار، می‌گوید:عرضه آزاد مواد اولیه فقط متوجه پتروشیمی‌ها نمی شود بلکه قسمتی از آن در شرکت‌های کاغذی تولید لوله انجام می‌شود، این شرکت‌ها از بورس خرید می‌کنند ولی پیش از تولید، مواد اولیه را در بازار آزاد با قیمت‌هایی به مراتب بالاتر عرضه می‌کنند. پتروشیمی‌ها معمولا به دلیل این که افراد و نهادهای زیادی ناظر بر عملکردشان هستند، نمی‌توانند چنین کارهایی انجام دهند.
این مقام مسئول ادامه می‌دهد :بخشی از آماری هم که درباره عرضه در بازار آزاد وجود دارد، مربوط به قبل از ابلاغ مصوبات مرکز ملی رقابت است. از او درباره علت نبود نظارت بر عملکرد شرکت‌های کاغذی می‌پرسم که در پاسخ می‌گوید: این موضوع در حوزه اختیارات ما نیست، صنایع پایین دستی زیر نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت هستند و ما بارها هم این را تذکر داده ایم ولی هیچ اقدامی انجام نشده است. وزیر پیشین صنعت، معدن و تجارت اعتقادی به این موضوع نداشتند و وزیر جدید نیز تا کنون اقدامی در این باره انجام نداده اند حتی نماینده این وزارتخانه هم با وجود دعوت از ایشان، در جلسات کارگروه تنظیم بازار محصولات پتروشیمی مرکز ملی رقابت شرکت نمی‌کنند. وی در پایان وعده‌ای هم در خصوص عرضه مجدد مواد اولیه در بورس می‌دهد و می‌گوید: این موضوع را پیگیری و تصور می‌کنم در کمتر از دو هفته دیگر، عرضه مواد اولیه طبق روال معمول آغاز خواهد شد.